Laudato Si’

Boeken en commentaren

  • De afgelopen eeuwen heeft de mensheid ongebreideld gebruik gemaakt van de natuur. Het westerse christendom rechtvaardigde dit tot voor kort met de opvatting dat de mens centraal staat in de schepping en heerser is over de natuur. Hoog tijd om als christenen hand in eigen boezem te steken. Precies dit doet de protestantse theologe Trees van Montfoort in haar boek ‘Groene theologie’. Het hoofdstuk waarin ze de Bijbelse bronnen bespreekt om te ontdekken welke visie daarin naar voren komt op mens en schepping, zou verplichte kost moeten zijn voor alle theologen en pastores. Ze komt tot de overtuigende conclusie dat in de Bijbel niet de mens centraal staat, maar Gods liefde voor heel de schepping. ‘Groene theologie’. Uitgave: Skandalon. Prijs € 27,50. ISBN 978 94 92183 80 4
  • ‘Van God is de aarde …’ : De Raad van Kerken bracht september 2019 een brochure uit in de reeks Oecumenische Bezinning is uit. Daarin wordt verkend waarom duurzaamheid tot het hart van kerk en geloof behoort. Wat zegt de Bijbel over onze omgang met de schepping? Hebben wij sommige teksten misschien eenzijdig begrepen? Wat betekent dat voor ons geloof en voor onze keuzes in het dagelijks leven? De auteurs zijn theologen en niet-theologen van verschillende signatuur: rooms-katholiek, protestant, Nederlands-gereformeerd en doopsgezind. Zij zijn allen lid van de projectgroep Theologie, Kerk en Duurzaamheid van de Raad van Kerken. Van God is de aarde kan besteld worden via rvk@raadvankerken.nl en kost € 8,- (incl. porto). Omdat de brochure prima gezamenlijk gelezen en besproken kan worden, is er ook een leeswijzer die gedownload kan worden via de website van de Raad van Kerken.
  • Duurzaamheid & armoede: Met het oog op biddag/dankdag/zondag van de arbeid 2020 heeft de Raad van Kerken in Nederland in samenwerking met Kerk in Actie een bezinningsbrochure gemaakt die begin februari 2020 is verschenen, met als titel ‘Duurzaamheid & Armoede’. De brochure gaat in op het risico dat de kosten voor de verduurzaming van Nederland onevenredig ten laste komen van mensen die niet de middelen hebben om te investeren in verduurzaming van hun woning. Een uitweg lijkt dat verduurzaming verbonden wordt met armoedebestrijding opdat gelijke kansen gecreëerd worden op verduurzaming. De brochure biedt verdieping en bezinning. Er is ook een gesprekshandleiding.
  • Milieusocioloog Rick de Vries (1992) deed in het kader van zijn studie onderzoek naar de doorwerking van Laudato Si’ in de Nederlandse politiek. Het resultaat van zijn onderzoek verscheen in boekvorm onder de titel: ‘Laudato Si’: Laat de Kamer zich bekeren?‘ Het is uitgegeven door KVO en KNR, ISBN 978-90-825587-2-2 en verkrijgbaar via secretariaat@oecumene.nl (prijs € 15,– excl. verzendkosten).
  • Lof der duurzaamheid. Nieuwe visie op milieu en ongelijkheid. Laudato Si’  biedt een visie die een stimulans kan bieden voor de duurzame ontwikkelingsdoelen van de VN. Om deze doelen te bereiken moet elk land ze vertalen in nationaal beleid. Dit boek, met bijdragen van experts, richt zich tot het middenveld, kerk en overheid. Het verkent de kansen voor initiatieven en de rol van kerk en overheid hierin. Erik Meganck (Red.), ISBN: 9789463710602, €29,50.
  • Clara’s Bron. Recepten voor eenvoudig leven en (h)eerlijk koken, door Beatrijs Corveleyn en Elisabeth Luurtsema. Dit boek biedt bij elke maand van het jaar een verdiepingstekst over Clara en Franciscus, met daarbij seizoensgebonden (h)eerlijke recepten. Deze recepten sluiten aan op de
    trend van gezond en duurzaam leven. Daarnaast vindt u foto’s en prachtige mandala’s, gemaakt van kruiden en bloemen uit de kloostertuin en ingrediënten passend bij het thema van de maand. Clara en Franciscus, het wonder van de natuur in de kloostertuin en gezond, gevarieerd koken, deze drie elementen komen samen in dit boek van Beatrijs Corveleyn osc (1952) en Elisabeth Luurtsema osc (1982), allebei claris en woonachtig in het stadsklooster ‘De Bron’ in Nijmegen.
  • De schreeuw van de aarde (2022), door Franck Ploum. Bundel met korte poëtische teksten die in het bijbels verhaal zijn geworteld. Over verlangen, over tochten door de woestijn, over leven verliezen en vinden, over liefde en naastenliefde, over geestkracht en navolging. En een hartenkreet voor het behoud van onze aarde, een toekomst die in onze handen ligt.
  • Geloof en een hoop zonnepanelen (2022), Kees Posthumus. Praktisch boek om je eigen leven én je kerk te verduurzamen. Overal in Nederlandse kerken zijn mensen op zoek naar een meer duurzame manier van leven. De weg naar een duurzame wereld vraagt om een lange adem, om theologie en inspiratie, en om navolgbare voorbeelden. In dit boek vind je het allemaal, in de vorm van reportages eninterviews, recepten en verhalen, gebeden en praktische tips. Met illustraties van Martijn Cornelissen.
  • VerduurSamen met Franciscus (2022), Corinne Groenendijk. Via meditatieve oefeningen en vragen bij teksten van Franciscus kun je kennismaken met deze vrolijke duurzame manier van leven. Je ontdekt jouw motivatie om te verduurzamen en welke beslissingen (veel) verschil kunnen maken. Je maakt kennis met de Duurzame Ontwikkelingsdoelen en je krijgt vuistregels om te verduurzamen. Naast meditatieve dagboekteksten, prikkelende passages, impressies uit Assisi en ervaringen, vind je tips om je eigen groene en geïnspireerde leefstijl te ontwikkelen. Te gebruiken in groepsverband en tijdens retraites.

Bronnen rondom het Vaticaan

  • Op 5 maart 2016 hield kardinaal Peter Turkson een toespraak in Duitsland voor de Global Responsibility 2030. Hij was als hoofd van de toenmalige Pauselijke Raad voor Gerechtigheid en Vrede nauw betrokken bij de totstandkoming van de encycliek. De tekst van zijn toespraak is hier te vinden. Hij benadrukt in een toespraak in Genève in hetzelfde jaar dat de boodschap van Laudato Si’ niet mag komen te vervagen na het eindigen van de milieutop van Parijs. In een toespraak die hij in Portugal hield voor een gehoor van 75 bisschoppen uit de gehele wereld, drukte hij zijn hoorders op het hart de boodschap van Laudato Si’ luid en duidelijk te blijven verkondigen.
  • Een half jaar voor publicatie van de encycliek, verscheen op Catholic Ecology een interview met dr. Pablo Canziani, een Argentijnse natuurkundige die geregeld samen heeft gewerkt met paus Franciscus toen hij nog aartsbisschop van Buenos Aires was. Het werpt een interessant licht op de motivaties van Jorge Bergoglio.

Artikelen

  • In de (geloofs)wetenschappelijke pers zijn een aantal themanummers verschenen over Laudato Si’:
    Hieronder de Nederlandse tijdschriften:
  • Communio, nr. 3-4 Vol. 41.
  • Tijdschrijft voor Theologie, nr.3 (herfst) 2016. Vol. 56
  • Spelingnr. 1 2016
  • Het centrum voor de Sociale Leer van de Katholieke Kerk (CSLK) heeft in juni 2016 een speciale bundel gepubliceerd over Laudato Si’, met daarin een verzameling van bijdragen van bekende Nederlandse theologen
  • Groen themanummer Katholiek Nieuwsblad: https://www.kn.nl/groen/

Engelstalige wetenschappelijke themanummers:

  • The Quarterly Review of Biology, nr. 3 september 2016, Vol. 91. Inhoud: Vier uitgebreide artikelen van wetenschappers over de encycliek. Deze zijn GRATIS beschikbaar.
  • Theological Studies, nr. 2 2016, Vol. 77. Inhoud: Acht fundamentele artikelen over Laudato Si’, waaronder een zeer goede verdieping door Reinhard Cardinal Marx
groeiende boom in hand