Kies voor het leven, kies voor de toekomst

Paus Franciscus schreef als moreel leider een toespraak voor de wereldleiders op de VN Klimaattop in Dubai. De toespraak werd zaterdag 2 december voorgelezen door kardinaal Parolin. Paus Franciscus roept de wereldleiders op om nationale belangen achter zich te laten en waardig te kiezen voor het belang van de aarde, de jongeren, de kwetsbaren.

Hieronder leest u een vrij vertaalde samenvatting, door Matty van Leijenhorst

Mijn motivatie

We zijn onze omgeving aan het vernietigen. Daarmee beledigen we God; brengen we alle mensen in gevaar en zorgen we voor onderlinge ruzies. Ik spreek hierover, omdat klimaatverandering gaat over sociale problemen op de hele wereld. Laten we alstublieft hier en vandaag kiezen voor het leven en voor de toekomst. Luister naar de schreeuw van de aarde. Luister naar de smeekbeden van de armen, denk aan de hoop van de jongeren. We hebben een grote verantwoordelijkheid.

Oorzaken klimaatverandering

We weten dat de aarde opwarmt en dat dat vooral komt doordat alles wat wij doen steeds meer broeikasgassen in de lucht brengt. Wij zijn dwangmatig spullen aan het maken en bezitten. We buiten onze omgeving uit voor onze hebzucht. Het veranderende klimaat laat ons weten dat we niet almachtig zijn. Erken nederig én moedig dat er grenzen zijn.

Waarom we steeds falen

Dit is moeilijk, doordat we verdeeld zijn. Maar hoe kunnen we zo verdeeld zijn, terwijl alles op aarde met elkaar verbonden is? Op dit moment hebben we als leiders nauwelijks effect, doordat sommige landen het landsbelang en bedrijfsbelangen belangrijker vinden dan het algemene belang van de wereld. Maar de taak die we deze klimaattop hebben gaat over morgen: een morgen die van iedereen zal zijn, of anders van niemand.

Verantwoordelijkheid nemen

Afbeelding van Freepik

Velen beschuldigen de armen en de hoge geboortecijfers. Dit zijn leugens die we moeten tegenspreken. Bijna de helft van de wereld die leeft in armoede, stoot maar 10% van de broeikasgassen uit. De armen zijn de slachtoffers van wat er gebeurt. Denk maar eens aan de akelige situatie van inheemse volken, ontbossing, de onzekerheid van water en voedsel en gedwongen verhuizingen. Geboorten zijn niet het probleem, maar de nieuwe vormen van kolonisatie. Veel arme landen hebben al een zware economische schuld; de ontwikkeling van deze landen mag niet bestraft worden. Erken juist dat bepaalde landen een ‘ecologische schuld’ ten opzichte van vele andere landen. Vanwege deze ecologische schuld is het rechtvaardig om de economische schulden kwijt te schelden.

Onderling vertrouwen

Dames en heren, ik wil graag spreken namens ons gemeenschappelijk huis en stel u de vraag: wat is de uitweg? Het is zoals u het probeert: de weg van saamhorigheid en internationaal samenwerken. Het gaat erom wereldwijde effectieve regels op te stellen. Het is daarom zorgelijk dat er steeds minder wordt samengewerkt en er in de internationale gemeenschap onderling steeds minder vertrouwen is. We beseffen niet meer dat alle verschillende volken één familie zijn. Het is nodig om het vertrouwen weer op te bouwen. Dit is de basis van samenwerking tussen alle landen.

Klimaat en vrede

Afbeelding van Freepik

Dit alles gaat over de zorg voor de schepping, maar ook over vrede. Deze grote thema’s hebben veel met elkaar te maken. Hoeveel energie verspilt de mensheid aan oorlogen die de conflicten alleen maar groter maken? Hoeveel grondstoffen verspillen we aan wapens die levens verwoesten en onze omgeving verwoesten? Laten we met het geld dat we uitgeven aan wapens een wereldfonds oprichten dat eindelijk een einde kan maken aan de honger. En laten we werken aan de duurzame ontwikkeling van de armere landen en aan de strijd tegen klimaatverandering.

Wij zijn aan zet om op een nieuwe manier te gaan samenwerken en te doen wat volkeren en jongeren van ons vragen. Laten we eigenbelang en nationalisme achter ons laten. Laten we samen een visie omarmen, dit zal helpen om de ecologische ommekeer te maken. Ik verzeker u dat de Katholieke Kerk dit zal steunen. De Kerk zet zich in voor onderwijs en dat iedereen kan deelnemen, evenals voor een gezonde levensstijl. Iedereen heeft een verantwoordelijkheid en ieders bijdrage is nodig.

Kiezen voor oplossingen

Broeders en zusters, we hebben geen lichte koerswijziging nodig, maar een echte doorbraak.  De strijd tegen klimaatverandering begon in 1992 in Rio de Janeiro. De Overeenkomst van Parijs van 2015 was ‘een nieuw begin’. We moeten nu weer beginnen. Ik hoop dat op deze klimaattop duidelijk de wil wordt getoond om de ecologische transitie te versnellen, waardoor ook deze klimaattop een keerpunt zal zijn. De middelen waarvoor gekozen wordt, moeten aan drie eisen voldoen: efficiënt, verplicht en gemakkelijk te controleren. En de doelen moeten bereikt worden in vier sectoren:

• energie-efficiëntie;
• hernieuwbare energie;
• uitbannen van fossiele brandstoffen;
• hulp bij het aanleren van nieuwe gewoontes, die niet afhankelijk zijn van fossiele brandstoffen.

Wees waardig en nobel

Laten we alstublieft vooruitgaan. Stel niet uit, blijf niet dromen, maar onderneem actie voor het welzijn van jullie kinderen, jullie burgers, jullie landen en onze wereld. U bent verantwoordelijk voor het opstellen van samenhangend en concreet beleid. U kunt daarmee laten zien dat u nobel en waardig bent in uw rol. Het doel van macht is dienen. De geschiedenis zal jullie dankbaar zijn, als je actie onderneemt nu het zo dringend en noodzakelijk is. Net als de samenlevingen waarin jullie leven, ondanks dat die nu verdeeld zijn. Het heeft geen zin je in de strijd te mengen van radicale milieuactivisten en klimaatontkenners. De remedie is goede politiek. Als van bovenaf concrete, samenhangende voorbeelden gegeven worden, helpt dat de vele mensen aan de basis (vooral jongeren) die zich al inzetten voor de zorg voor ons gemeenschappelijke huis.

Broederschap

Afbeelding lunnadesign op Freepik

Moge 2024 het jaar van de doorbraak zijn. Ik denk graag aan het jaar 1224, waarin Franciscus van Assisi zijn ‘zonnelied’ componeerde. Franciscus was toen blind en na een nacht van lijden, werd hij gesterkt door een mystieke ervaring. Hij wist dat alle wezens zijn broeders en zusters waren, omdat ze uit dezelfde Vader voorkwamen. Hij loofde de Allerhoogste om al deze wezens, die hij niet meer kon zien. Hij zette zijn pijn om in lofprijzing, vanwege een verheven gevoel van broederschap. Ook voegde hij een strofe toe aan zijn lied, waarin hij God prijst om iedereen die vergeeft. Dit deed hij om een plaatselijke ruzie bij te leggen, wat ook lukte.

Ik draag de naam Franciscus en wil ook dringend deze boodschap meegeven: Laten we onze verdeeldheid achter ons laten en onze krachten bundelen! En laten we met Gods hulp de donkere nacht van oorlogen en milieuverwoesting achter ons laten. Laten we ons omkeren naar de nieuwe wereld.

Lees hier de volledige tekst in het Nederlands, door Nikolaas Sintobin SJ

TOESPRAAK VAN PAUS FRANCISCUS VOOR DE COP 28 KLIMAATCONFERENTIE

VAN DE VERENIGDE NATIES IN DUBAI, 2 DECEMBER 2023