Bouwstenen voor een viering rondom de encycliek Laudato Si’ van paus Franciscus
Petra Gaidetzka, MISEREOR (2015),
vertaald uit het Duits door zr. Madeleine Bouman c.p.s.)

INLEIDING
In de viering richten wij ons vandaag op de gehele
schepping, de levende en de levenloze wereld. Paus
Franciscus heeft dit tot thema van zijn rondschrijven
Laudato Si‘ gemaakt. Hij betrekt zich hier
uitdrukkelijk op St. Franciscus van Assisi, en in het
bijzonder op het Zonnelied. St. Franciscus staat “voor
de zorg voor de zwakken en voor een vreugdevolle
en in volle breedte geleefde ecologie”. Het gaat de
paus er vooral om dat wij mensen onze
verantwoordelijkheid voor- en vooral ook in de
schepping zien en serieus nemen, dat wij zorg dragen
voor het gemeenschappelijke huis, waarin wij met
dieren, planten en alle door God geschapen wezens
wonen. Want onze Zuster aarde “protesteert om het
kwaad dat wij haar hebben aangedaan, vanwege het
onverantwoorde gebruik en het misbruik van de
goederen die God in haar heeft gelegd.“ (LS 2). De
paus geeft daar ook een reden voor: “ Wij zijn
opgegroeid met het idee dat wij haar eigenaar en
heer waren, bevoegd om haar te plunderen. Het
geweld dat in het, door de zonde gewonde hart van
de mens aanwezig is, wordt ook zichtbaar in de
ziektesymptomen die wij in de bodem, het water, de
lucht en de levende wezens gewaarworden.“ (LS 2)

En hij zegt iets wat voor velen misschien een nieuwe
gedachte is: Het “klagen van de arme“ en het “klagen
van de aarde“ zijn niet van elkaar te scheiden.
Telkens weer richt paus Franciscus in zijn
rondschrijven onze blik op de armen in de wereld. Zij
zijn, net als de planten en de dieren, slachtoffers van
de vernietiging van het milieu.
Door onze levensstijl worden de goederen verbruikt,
goederen die de armen dringend nodig hebben; in
processen van besluitvorming en uitvoering hebben
zij echter vrijwel nooit inspraak. En hoewel zij zelf het
minste bijdragen aan de opwarming van de aarde zijn
vooral zij degenen die de gevolgen van de
wereldwijde klimaatsveranderingen moeten
ondergaan – langere periodes van droogte, steeds
vaker voorkomende stormen en stortregens, de
stijging van de zeespiegel.
Daarom willen wij nu de noden en het recht op leven
van alle schepsels, de mensen, dieren, planten en
kleinste levensvormen, in ons gebed insluiten.
Laten we nadenken hoe wij ons kunnen bekeren,
‘omkeren’ – in ons privé-leven, maar ook in politiek
en maatschappelijk handelen: als individu, als de
gemeenschap van gelovigen die de Kerk is, als
maatschappij.