Interpretatie van de boodschap van Zijne Heiligheid Paus Franciscus voor de Veertigdagentijd 2024
Ingekorte boodschap van paus Franciscus voor de vastentijd 2024, door Matty van Leijenhorst
God leidt ons door de woestijn naar vrijheid
God leidt ons naar vrijheid
Wanneer God zich laat kennen, brengt hij altijd vrijheid: Tegen zijn volk in de woestijn zei Hij: “Ik ben de Heer, Uw God, die U heeft bevrijd uit de slavernij.” Die vrijheid moet zich echter wel ontwikkelen tijdens de reis. De Veertigdagentijd is de genadetijd waarin je je eerste liefde weer kunt vinden (Hosea 2:16-17). God helpt ons onze slavernij achter ons te laten en het leven te vinden. Als een bruidegom fluistert Hij in ons hart.
De realiteit zien
De uittocht van slavernij naar de vrijheid is een concrete, praktische reis. Een eerste stap is onze ogen te openen voor de realiteit. God zag en hoorde het geroep van Zijn volk en bracht ze naar een veilig land. Ook vandaag roepen veel onderdrukte broeders en zusters naar de hemel. Vraag jezelf af: horen we dat geroep? Raakt het ons? Zet het ons in beweging? Het zijn onze broeders en zusters.
Onze Veertigdagentijd zal concreet worden als we erkennen dat wijzelf vermoeid en onverschillig in slavernij leven. Onze zielen zijn vervuild, net als de aarde, lucht en water. We zijn gedoopt en toch blijft er een verlangen naar slavernij; het veilige, vertrouwde.
Leven als kind of als slaaf
In het Exodusverhaal vraagt Israël zelf niet om vrijheid, maar God wil het hen wel graag geven. Laten we ons afvragen: Wil ik een nieuwe wereld? Ben ik bereid het vertrouwde achter me te laten? God is dezelfde gebleven en wil ons nog steeds bevrijden. De Veertigdagentijd is een seizoen van bekering en vrijheid. God wil geen onderdanen, maar zonen en dochters. In de woestijn kan onze vrijheid zich ontwikkelen, als we er steeds weer voor kiezen niet terug te vallen op onze slavernij.
Vertragen en pauzeren
Het is tijd om te handelen, en in de Veertigdagentijd betekent handelen ook even pauzeren. Pauzeren in gebed, om het woord van God te ontvangen, pauzeren zoals de Samaritaan in de aanwezigheid van een gewonde broeder of zuster. Liefde voor God en liefde voor de naaste zijn één liefde. Daarom horen gebed, aalmoezen en vasten helemaal bij elkaar. Het gebed geeft nieuwe energie en maakt ons gevoeliger voor elkaar: in plaats van de ander als bedreiging te ervaren, zien we hen als metgezellen. Dan zal het verschrompelde en geïsoleerde hart weer tot leven komen. Dus, vertraag en pauzeer!
Verbeteren van de samenleving
De Veertigdagentijd is ook een tijd van gemeenschappelijke beslissingen die tegen de stroom ingaan. Beslissingen die individuen en hele buurten kunnen veranderen. Zoals de keuze wat voor eten en spullen we kopen, de keuze om voor de schepping zorgen en proberen mensen te zien die door anderen niet gezien worden. Ik nodig elke christelijke gemeenschap uit om dit te doen: momenten organiseren waarop leden hun levensstijl heroverwegen en te onderzoeken of hun aanwezigheid in de samenleving bijdraagt aan verbetering.
De moed om te hopen
Als deze Veertigdagentijd een tijd van bekering wordt, zal een bezorgd mens een uitbarsting van creativiteit en een sprankje hoop krijgen. Ik herhaal wat ik tegen de jongeren in Lissabon zei: ”Blijf zoeken en wees bereid risico’s te nemen. Op dit moment staan we voor enorme risico’s; we horen de pijnlijke smeekbeden van zoveel mensen. Sterker nog, we ervaren een derde wereldoorlog die stukje bij beetje wordt uitgevochten. Laten we echter de moed vinden om naar onze wereld te kijken, niet als stervende, maar als in het proces van baren, niet aan het einde maar aan het begin van een geweldig nieuw hoofdstuk van de geschiedenis. We hebben moed nodig om zo te denken”.
Paus Franciscus zegent jullie en jullie Veertigdagentijd.
Behoefte aan begeleiding tijdens het vasten in de Veertigdagentijd? Kies uit meditaties van de Jezuïeten, Christian Climate Action of Micha Nederland.