EEN OPGEWEKT GELUID

Door stagiair Anna Sijbinga

Hoe kan je vrolijk huppelend en fluitend vertellen dat we de aarde overbelasten en dat mensen aan de andere kant van de wereld hierdoor veel moeten lijden? Daarom overwoog ik om in de Nederlandse versie een ander muziekje te gebruiken. Echter, een zware, droevige melodie hielp niet om de boodschap van Laudato Si’ over te brengen. Die boodschap gaat namelijk ook over hoop.

Ik heb me de laatste tijd onder andere beziggehouden met het vertalen en nasynchroniseren van een Engelstalige video waarin de boodschap van de encycliek Laudato Si’ op een begrijpelijke manier wordt overgebracht aan jonge kinderen. Keer op keer luisterde ik hiervoor naar de stem die vertelde dat we niet goed omgaan met de aarde, en dat er verandering nodig is. Maar als achtergrondmuziek bij dit bekende verhaal klinkt een vrolijk melodietje, dat ik inmiddels uit mijn hoofd ken. Mijn eerste reactie hierop was dat de stemming van de boodschap en van het melodietje niet overeenkwamen.

Hoop

Er is hoop dat onze situatie op aarde geen verloren zaak is en dat er verandering kan komen. We mogen hierop blijven hopen want “de Schepper laat ons niet in de steek” *. Hoop is levensbelangrijk, want “het kan verder kijken dan persoonlijk gemak, de kleine zekerheden en compensaties die onze horizon beperken, en het kan ons ontvankelijker maken voor grootse idealen die het leven mooier en waardevoller maken.” **

Hoop betekent natuurlijk niet dat we niets hoeven te doen. Maar ook over wat er gedaan moet worden hoeven we blijkbaar helemaal niet zo pessimistisch te zijn. Onlangs las ik een artikel van Jesse Frederik in de Correspondent over de energietransitie. Die verloopt veel sneller dan we denken en is veel goedkoper dan wat wordt meegenomen in de onheilspellende modellen en rapporten, zoals die van de IPCC. Hoopvol nieuws!

Moeten

Volgens Frederik liggen de grootste obstakels niet zozeer op het gebied van kosten of de technologie, maar voornamelijk op juridisch vlak. Hij noemt bijvoorbeeld het elektriciteitsnetwerk. In Europa duurt het gemiddeld dertien jaar voordat een bovengrondse hoogspanningslijn gebouwd kan worden. Driekwart van deze tijd gaat op aan planning en het krijgen van vergunningen. Dit zou sneller kunnen.

Als iedereen bereid is, kunnen alle obstakels overwonnen worden, ook de juridische. Maar dan moeten alle neuzen wel dezelfde kant op staan. Het sleutelwoord is, volgens mij, willen. Weinig mensen hebben zin om te moeten stoppen met het eten van vlees, te moeten stoppen met vliegvakanties, of om extra belasting te moeten betalen wanneer je meer rijdt met je auto. Het lijkt alsof we alleen maar luxe moeten opgeven.

Willen

Maar je kan het ook op een andere manier bekijken. We kunnen ervoor zorgen dat de zomers in Nederland aangenaam blijven, dat er minder dieren uitsterven, en zelfs dat er minder mensen hun huizen moeten verlaten vanwege droogte of overstromingen. Een leefbare wereld, dat wil toch iedereen? Is een leefbare wereld niet veel luxer?

We moeten dus proberen ervoor te zorgen dat iedereen zich wil inzetten voor een betere wereld, in plaats van dat ze luxe moeten inleveren. Dit is alsnog een immense opdracht, maar we kunnen klein beginnen. En het lijkt mij dat kinderen, maar ook volwassenen, eerder naar zo’n boodschap willen luisteren wanneer die gepaard gaat met een hoopvol, vrolijk melodietje.